انواع روغن
انواع فیلتر
لوازم یدکی
انواع تسمه
مایع و مکمل ها
موتو بروز
شیشه ، آینه
آشنایی با مفهوم شاخص ویسکوزیته
ویسکوزیته روغن چیست؟
ویسکوزیته معیاری برای اندازه‌گیری مقاومت روغن‌های روانکاری در برابر جریان است. طبق تئوری روانکاری هیدرودینامیکی (Hydrodynamic Lubrication Theory) می‌توان گفت که هر چه ویسکوزیته روغن بیشتر باشد، ضخامت لایه‌مرزی که محل تماس روغن جاری و سطح را جدا می‌کند، بیشتر می‌شود. مهم‌ترین عاملی که می‌توانیم بگوییم تغییر آن می‌تواند تأثیر زیادی بر ویسکوزیته و گرانروی روغن داشته باشد، دما است.
شاخص ویسکوزیته (viscosity index) که به‌طور خلاصه VI نیز نامیده می‌شود، تأثیر بسیار زیادی بر کیفیت محصول نهایی دارد. درواقع شاخص ویسکوزیته یک کمیت استاندارد است که تغییرات ویسکوزیته سینماتیکی با دما را بررسی می‌کند. هر چه که مقدار شاخص ویسکوزیته اعلامی بیشتر شود، نشان‌دهنده این است که ویسکوزیته تأثیرپذیری کمتری از دما دارد یا به عبارت ساده‌تر، دما تاثیر زیادی بر میزان ویسکوزیته روغن ندارد.
شاخص گرانروی روغن موتور چیست؟
همانطور که اشاره شد، روانکاری به عنوان اصلی‌ترین وظیفه روغن موتور خودرو شناخته می‌شود؛ از این‌رو ویسکوزیته و غلظت روغن بر روی عملکرد موتور تاثیر به‌سزایی خواهد داشت. انجمن مهندسی خودرو (Society of Automotive Engineers) برای غلظت روغن موتور استاندارد SAE را در نظر گرفته است. بر اساس این استاندارد گرانروی روغن موتور خودرو در قالب xx W yy بیان می‌شود که معنای هر قسمت به شرح زیر است:
xx: میزان گرانروی روغن موتور در فصل سرما است که این عدد، مضربی از 5 بوده و مابین 0 تا 20 است.
W: در این استاندارد حرف انگلیسی W از کلمه “Winter” به معنی زمستان گرفته شده است.
yy: میزان گرانروی روغن موتور در دمای کارکرد موتور است که این عدد، مضربی از 10 بوده و مابین 20 تا 60 است.
بنابراین با توجه به استاندارد SAE، عدد صفر بیانگر کمترین میزان گرانروی روغن بوده که به راحتی جریان می‌یابد و عدد 60 نشان‌دهنده بالاترین میزان گرانروی روغن بوده که به سختی جریان پیدا می کند. برای مثال در دفترچه راهنمای مشتریان خودرو پژو 206، پژو 206 صندوق‌دار و دنا این شاخص پیشنهادی 10W40 بیان شده است؛ از این‌رو اگر در این خودروها از روغن موتور با گرانروی 20W50به جای 10W40 استفاده شود، در فصل زمستان که باید حداقل غلظت روغن در زمان استارت خوردن 10 باشد، 20 خواهد بود که این یعنی روغن موتور سفت بوده و به سختی بین قطعات موتور جریان می‌یابد و روانکاری با مشکل مواجه می‌شود. همچنین در فصل گرم یا پس از کارکرد موتور، روغن با گرانروی 50 سفت‌تر از 40 بوده و غلظت بالای آن سبب کاهش روانکاری قطعات داخلی موتور شده و موتور با اصطکاک بیشتری کار می‌کند که این موضوع هم برای موتور خودرو مناسب نخواهد بود و به مرور زمان سبب صدمات جدی به موتور خودرو می‌شود.
انواع روغن موتور بر اساس استاندارد SAE
1- روغن موتور مالتی گرید (Multi grade)
روغن موتورهای مالتی گرید بر اساس استاندارد SAE به روغن‌هایی گفته می‌شود که با اضافه کردن مواد افزودنی مخصوص دارای دو شاخص گرانروی برای فصل سرد و تابستان به صورت xx W yy هستند.
2- روغن موتو مونو گرید (Mono grade)
روغن موتورهای مونو گرید بر اساس استاندارد SAE دارای یک شاخص گرانروی برای تمام فصل‌های سال به صورت SAE yy هستند. این مدل روغن موتورها در خودروهای تولیدی جدید و مدرن کاربرد ندارند؛ زیرا این روغن موتورهای تک درجه با تغییر دما، کارایی خود را از دست می‌دهند. به طور کلی روغن موتورهای مونو گرید با شاخص گرانروی از 0 تا 30 برای فصل‌های سرد و با شاخص گرانروی بین 30 تا 60 برای فصل‌های گرم سال قابل استفاده هستند.
طبقه بندي روغن موتور بر اساس ويسكوزيته
گرانروي اولين و مهمترين ويژگي است که در کار با روغن‌ها بايد در نظر گرفته شود. داشتن گرانروي مناسب براي روغن موتور در شرايط مختلف دمايي کارکرد، جهت روانکاري صحيح قطعات متحرک موتور الزامي است. در لحظه‌اي که موتور روشن مي‌شود حرارت آن حدوداً برابر با درجه حرارت محيط است ولي بتدريج با کار کردن موتور، درجه‌حرارت بالا مي‌رود. پس بايد گرانروي روغن موتور را در شرايط مختلف دمايي در نظر گرفت. انجمن مهندسين خودرو (SAE) طبقه‌بندي روغن‌هاي موتور را برحسب گرانروي و درجه حرارت انجام داده است.
انواع روغن موتور براساس نوع تولید
۱- روغن موتور تمام سنتتیک
این نوع روغن موتور به‌طورکامل در آزمایشگاه و با مواد شیمیایی تولید می‌شود. ازآنجاکه این روغن سبب می‌شود موتور با بالاترین توانی که دارد کار کند و عملکردی بهینه داشته باشد، مسلما راندمان مصرف سوخت خودرو را افزایش خواهد داد. از همه مهم‌تر این روغن موتور دیرتر کارآیی خود را از دست می‌دهد و بنابراین مجبور نیستید زودبه‌زود آن را عوض کنید. اگر قبلا هر ۴،۸۲۸ کیلومتر (۳۰۰۰ مایل) باید روغن را تعویض می‌کردید، با این روغن شاید تا بیش‌از ۱۱ هزار کیلومتر هم نیازی به تعویض روغن نداشته باشید.جنبه منفی این روغن موتور فقط گران‌تر بودن آن نسبت به سایر روغن‌هاست. البته ممکن است برای برخی از وسایل‌نقلیه مناسب نباشد و باعث لغزندگی بیش‌ازحد اجزای متحرک موتور شود.روی بطری روغن تمام سنتتیک عبارت Full synthetic نوشته می‌شود. اگر هم این کلمه را ندیدید، همین‌که رتبه SAE آن مطابق جدول زیر باشد، یعنی روغن تمام سنتتیک است.
۲- روغن موتور نیمه سنتتیک
روغن موتور نیمه سنتتیک، ترکیبی از روغن موتور معمولی و روغن سنتتیک است. این روغن از اجزای متحرک موتور به‌خوبی محافظت می‌کند و بسیار بهتر از روغن موتور مینرال (معدنی) است. بااین‌حال همه مزایای روغن موتور تمام سنتتیک را ندارد. با این روغن، حداقل ۱۰ دقیقه پس از استارت باید صبر کنید تا موتور گرم شود.ازنظر قیمتی این روغن موتور به‌اندازه روغن تمام سنتتیک گران نیست.
نکته: گاهی ممکن است روی بطری‌های روغن نیمه سنتتیک، به‌جای Semi synthetic عبارت synthetic blend را نوشته باشند. جدول زیر ویژگی‌ها و رتبه‌بندی درجه ویسکوزیته این روغن را نشان می‌دهد.
۳- روغن موتور معمولی
پایه این روغن موتور نفت‌خام است و از ترکیب روغن‌های پایه هیدروکربن‌ها، پلی اینترنال الفین و پلی آلفا الفین‌ها تولید می‌شود. شاخص رتبه‌بندی SAE آنها ۱۰W-40 و ۱۵W-40 است.این روغن موتور از سایر روغن‌ها ارزان‌تر است و ابتدایی‌ترین معیارهای محافظت از موتور را رعایت می‌کند. بیشتر برای خودروهایی‌که موتور آنها طراحی ساده‌ای دارد یا برای آب‌بندی موتور خودروی صفر مناسب است. این روغن نمی‌تواند در سرمای شدید به‌طورکامل از موتور محافظت کند و در دمای بسیار بالا هم کارآیی خود را سریع‌تر از دست می‌دهد. علاوه‌برآن، باید تقریبا هر ۴۰۰۰ کیلومتر یک‌بار روغن را تعویض کنید که واقعا
اگر خواندن این نوشته برای شما مفید بود توصیه می‌‌کنیم دیگر مقالات ما در زمینه کارشناسی و دانستنی خودرو را دنبال کنید و اگر اطلاعات دیگری دارید با خوانندگان در میان بگذارید.
